محافظ برق چه کاری انجام می دهد تا از آسیب رساندن نوسان به دستگاه های الکتریکی جلوگیری می کند؟
آیا این سوال هم ذهن شما را مشغول کرده است؟
خب، پس در این مقاله با ما همراه باشید. اول از هرچیز باید توضیح دهیم که اصلا محافظ برق چیست و چگونه کار می کند.
محافظ برق یک دستگاه الکتریکی است که به مدار برقی منزل یا محل کار شما متصل می شود. این محافظ ها در صورتی که اختلالی در شبکه برق به وجود بیاید سریعا متوجه آن شده و برق را قطع می کند. وظیفه این دستگاه جلوگیری از نوسان است. نوسانات موجب آسیب رساندن به تجهیزات الکترونیکی می شود. محافظ برق مانند یک فیلتر، تمامی نوسانات مضر برای دستگاه ها و یا لوازم خانگی عمل می کند.
فهرست مطالب
محافظ برق چه کاری انجام می‌دهد؟
محافظ ولتاژ یا همان محافظ برق، با الگوریتم های تعریف شده می تواند از وقوع نوسانات جلوگیری کند. محافظ ولتاژ دارای سنسورها و تجهیزات اندازه گیری می باشد. محافظ ولتاژ با سنسورها یا تجهیزاتی که درون آن به کار رفته است، می تواند مدار را بررسی کند. زمانی که ولتاژ از حد تعریف شده برای محافظ عبور کند، مدار را قطع می کند. در صورتی که کاهش ولتاژ نیز به وجود آید بازهم برق توسط محافظ قطع می شود.
نوسانات ولتاژ و عوامل تاثیرگذار
نوسان ولتاژ یعنی، به تغییرات احتمالی و ناپیوسته در ولتاژ برق شهری اشاره دارد. این تغییرات به صورت اتفاقی و ناگهانی رخ می‌دهد. تغییرات ولتاژ به تجهیزات برقی و یا لوازم خانگی آسیب شدیدی وارد میکند. آسیب های به وجود آمده می تواند تجهیزات را دچار سوختگی یا فرسودگی کند.
عوامل تاثیر گذار در نوسانات
- افزایش ناگهانی مصرف برق (بارهای ناپایدار): بعضی از دستگاه هایی که مصرف برق بالایی دارند. این دستگاه ها مانند موتورهای صنعتی که در هنگام روشن شدن یا استارت اولیه مقدار برق بسیار زیادی مصرف می کنند. این مصرف ناگهانی برق باعث می شود در ولتاژ مدار اختلال ایجاد شود.
- معیوب بودن تجهیزات: این مورد یکی از مواردی است که به صورت مکرر به وجود می آید. تجهیزات تولید برق مانند ترانسفورماتورها، ژنراتورها یا ترانس ها به دلیل استهلاک زیاد معیوب می شود. این خرابی منجر به شوک های ناگهانی در ولتاژ برق شهر می شوند.
- حوادث طبیعی: حوادث طبیعی مانند صاعقه به دکل برق اصابت کرده و باعث تخلیه ولتاژ بسیار بالایی در شبکه می شود.
- عملکرد نادرست شبکه برق: این موضوع دلایل بسیاری دارد. عدم توازن عرضه و تقاضای برق، سرقت سیم و کابل یا تجهیزات توزیع برق و این نوع از اتفاقات که همگی بر روی عملکرد نادرست شبکه برق تاثیر می‌گذارد.
چرا باید محافظ برق داشته باشیم؟
تجهیزات برقی بسیار گران و حساس هستند. باید به این تجهیزات مانند سرمایه نگاه کرد. برای حفظ این سرمایه نیاز به تجهیزاتی دارید که در برابر عوامل مخرب و نوسان محافظت کنید. عوامل مخرب مانند نوسان، دوفاز شدن، نول برگشتی و… امکان دارد درسیستم برقی رخ دهد. پس باید بایک محافظ با کیفیت از تجهیزات حفاظت کرد.
محافظ های برق در انواع مدل ها و قیمت ها در بازار موجود می باشد. این بستگی دارد که شما به کدام مدل نیاز دارید. پیشنهاد ما این است که قبل از تهیه هر نوع محافظ با کارشناسان تکفازکالا ارتباط بگیرید. کارشناسان مربوطه بسته به نیاز شما میتوانند بهترین گزینه را پیش پای شما بگذارند.
کاربرد محافظ برق در خانه
همان طور که میدانید پیک مصرف برق در ساعت هایی بین 19 الی 23 می باشد. شاید متوجه شده باشید که در ساعت های پیک مصرف به صورت لحظه ای نور لامپ های منزل شما کم و زیاد شود.
این هشداریست که باید مراقب باشید. در شبکه برق ایرادی وجود دارد و امکان دارد به تجهیزات برقی داخل منزل شما آسیب برساند. این آسیب ها مخرب است و حتی در مواقعی باعث سوختن لوازم برقی می شود. پس در این میان استفاده از محافظ برق بسیار ضروری و حیاتی است.
محافظ برق در خانه 2 وظیفه را بر عهده دارد:
- شناسایی خطا یا نوسان در مدار برقی ساختمان
- انتقال بار اضافه (الکتریسیته) به سیستم ارت ساختمان یا همان سیستم زمین
محافظ برق با داشتن با این دو وظیفه حیاتی تا حد زیادی از آسیب دیدگی لوازم برقی منزلتان جلوگیری می کند.
محافظ برق چگونه نوسان را شناسایی می کند؟
تقریبا تمامی محافظ ها دارای دو رنج حد پایین ولتاژ و حد بالای ولتاژ می باشد. امکان دارد که ولتاژ از آن دو رنج تعریف شده در محافظ کمتر یا بیشتر شود. محافظ این تغییر ناگهانی را نوسان تشخیص می دهد و برق را قطع می کند. حالا باید ببینیم محافظ ها به چه صورت این نوسان را بررسی می کنند. بررسی نوسان به نوع محافظ بستگی دارد. محافظ ها به دسته های زیر تقسیم می شود.
دسته بندی محافظ های برق
محافظ های دارای پریز: این نوع محافظ ها مانند سه راهی هستند و چند پریز خروجی دارند. اما به خاطر شباهتشان نباید آن ها را با سه راهی اشتباه گرفت. این نوع محافظ ها به صورت پیش فرض یک حد بالا ولتاژ و یک حد پایین ولتاژ برای آن ها تنظیم شده است. در زمانی که ولتاژ سیستم برقی ساختمان از این دو مرز عبور کند، این خطا را به عنوان نوسان شناخته و برق را قطع می کند.
محافظ های دو شاخه: این محافظ ها دارای یک پریز می باشد که بیشتر برای دستگاه هایی مانند یخچال یا پکیج استفاده می شوند. این مدل محافظ ها هم مانند دسته قبلی دارای دو مرز ولتاژ می باشد (البته حساس تر) که نوسان را از آن طریق تشخیص می دهند.
محافظ های ولتاژ و جریان: این نوع محافظ ها جدیدترین نوع محافظ های موجود در بازار می باشند. به دلیل آمپرهای بالایی که دارند (63 آمپر – 80آمپر) برای تمامی تجهیزات مورد استفاده قرار می گیرند. حال سوالی پیش می آید که این محافظ ها پریز خروجی ندارند پس چگونه از تجهیزات حفاظت می کنند.
خب برای پاسخ به این سوال باید عرض کنیم که این محافظ ها در جعبه فیوز (بعد از کنتور برق) نصب می شوند. با این کار مانند فیلتر در سر راه ولتاژ ورودی به ساختمان قرار می گیرند. از تمامی تجهیزات حفاظت می کنند. حالا این محافظ ها چگونه نوسان را تشخیص می دهند؟
این محافظ ها از رله‌های هوشمند استفاده می‌کنند که به صورت مداوم مدار برقی را سنس می کند. در صورت کوچکترین خطایی متوجه آن شده و برق را قطع می کند. بعد از گذشت زمانی که برای محافظ تعیین شده اول مدار برق را چک کرده و در صورت عدم خطا برق را مجدد وصل می کند.
با این نوع محافظ تمامی پریزهای موجود در خانه مورد حفاظت قرار میگیرند. سه راهی هایی که به مدار برقی متصل شده باشند مورد حفاظت قرار میگیرند. شما با استفاده از این نوع محافظ می توانید از هر پریزی که نیاز داشتید به صورت مستقیم استفاده نمایید.
نتیجه گیری
در زندگی روزمره هزینه‌های بسیار زیادی برای لوازم برقی و خانگی داخل ساختمان انجام می دهیم تا زندگی آسوده‌تری داشته باشیم. اما باید از این لوازم برقی در برابر نوسانات و خطاهای ایجاد شده در مدار برقی حفاظت کنیم. بهترین پیشنهاد، استفاده از محافظ‌های برق می‌باشد که با هزینه هایی نسبتا کم بیشترین بهره وری را خواهد داشت.
سوالات متداول
آیا محافظ برق کلی برای خانه وجود دارد؟
بله. نسل جدید محافظ های برق به عنوان محافظ های ولتاژ و جریان برای تمامی تجهیزات مورد استفاده قرار میگیرد.
آیا کولرگازی هم نیاز به محافظ دارد؟
بله . کولرهای گازی هم نیاز به محافظ دارد زیرا نوسان میتواند روی تمامی تجهیزات برقی تاثیر منفی و مخرب بگذارد.
آیا نوسان برق باعث آتش سوزی میشود؟
بله . افزایش ولتاژ باعث داغ شدن سیم های برق میشود و این داغ شدن باعث آتش سوزی می شود.
*
*