اینترلاک تابلو برق چیست؟

اینترلاک تابلو برق چیست؟

در این راهنمای جامع از وب سایت مرجع محصولات برق و اتوماسیون صنعتی تکفازکالا، شما با اصول و کاربردهای سیستم های اینترلاک تابلو برق آشنا می شوید. این سیستم ها به شما کمک می کنند تا از روشن شدن همزمان دو یا چند منبع تغذیه جلوگیری کنید و ایمنی پرسنل و تجهیزات را حفظ کنید. این راهنما شامل انواع مختلف اینترلاک ها، مزایا، نحوه عملکرد، نصب صحیح، رفع مشکلات و اقدامات پیشگیرانه است. با مطالعه این راهنما، مهارت های لازم برای استفاده از سیستم های اینترلاک را به دست خواهید آورد و از ایمنی و کارایی بیشتری برخوردار خواهید شد.    

تابلو برق اینترلاک، یک قفل مکانیکی یا الکتریکی است که برای جلوگیری از همزمان شدن دو یا چند منبع تغذیه مجزا در یک مدار الکتریکی استفاده می‌شود. این ابزارها نقش بسیار مهمی در حفظ ایمنی و کارایی تاسیسات برقی دارند و از وقوع حوادث خطرناک مانند برق گرفتگی، انفجار و آتش سوزی جلوگیری می‌کنند.

انواع تابلو برق اینترلاک را بشناسید!

در ادامه شما را با انواع تابلو برق اینترلاک آشنا می کنیم.

• تابلو برق اینترلاک مکانیکی

این نوع اینترلاک با استفاده از قطعات فیزیکی مانند زبانه و شیار از هم‌زمان شدن دو منبع تغذیه جلوگیری می‌کند.

• تابلو برق اینترلاک الکتریکی

این نوع اینترلاک از سیگنال‌های الکتریکی برای کنترل هم‌زمان شدن منابع تغذیه استفاده می‌کند.

• تابلو برق اینترلاک قفل‌دار

این نوع تابلو برق دارای قفل و کلید است و تنها با استفاده از کلید مخصوص قابل باز شدن است.

• تابلو برق اینترلاک کلیددار

فعال و غیر فعال شدن این نوع تابلو برق با استفاده از کلید است.

اهمیت و علت استفاده از اینترلاک در تابلو برق

 استفاده از اینترلاک در تابلو برق برای دلایل مختلف بسیار حیاتی است.
1) مانع برق گرفتگی

اینترلاک ها با جدا کردن منابع تغذیه مختلف، از برق گرفتگی افراد جلوگیری می‌کنند.

2) جلوگیری از انفجار و آتش سوزی

 همزمان شدن دو منبع تغذیه با ولتاژ یا قطبیت مختلف ممکن است منجر به جرقه زدن، انفجار و آتش سوزی شود. اینترلاک ها با جلوگیری از این موارد، از وقوع حوادث ناخوشایندی جلوگیری می‌کنند.

عواقب نادیده گرفتن اهمیت استفاده از اینترلاک

عدم استفاده از اینترلاک در تابلو برق، می‌تواند منجر به خطرات تابلو برق به صورت جدی شود، از جمله:

• خطر برق گرفتگی

این امر می‌تواند منجر به آسیب‌های جدی، ناتوانی دائمی و حتی مرگ شود.

• خطر انفجار و آتش‌سوزی

روشن شدن همزمان دو منبع تغذیه می‌تواند به انفجار و آتش‌سوزی منجر شود که ممکن است باعث آسیب به افراد و مال‌واموال شود. 

• آسیب به تجهیزات الکتریکی

 بار اضافی ناشی از روشن شدن همزمان دو منبع تغذیه باعث ایجاد آسیب به تجهیزات الکتریکی می شود.  

• کاهش کارایی

نادیده گرفتن اینترلاک می‌تواند به کاهش عملکرد سیستم الکتریکی منجر شود و باعث افزایش مصرف انرژی شود.

مزایا و معایب انواع اینترلاک های تابلو برق

در قسمت بالاتر انواع اینترلاک ها را برای شما توضیح داده ایم. در ادامه به بررسی مزایا  و معایب آنها می پردازیم.

1. اینترلاک مکانیکی

اینترلاک مکانیکی یک روش استفاده از زبانه و شیار برای جلوگیری از فعال شدن همزمان دو منبع تغذیه است. این نوع اینترلاک ها بسیار ساده و ایمن هستند و برای کارکردهای مختلف بدون نیاز به برق یا تجهیزات اضافی مناسب هستند.
مزایا: سادگی و ایمن بودن، عدم نیاز به برق یا تجهیزات اضافی، قیمت منصفانه.
معایب: احتمالا حجیم و جاگیر در برخی موارد مثل تابلوهای برق با فضای محدود، نیاز به تنظیم و نگهداری دوره‌ای.

• اینترلاک الکتریکی

اینترلاک الکتریکی، راهی برای کنترل منابع تغذیه با استفاده از سیگنال های الکتریکی است. این نوع اینترلاک ها از اینترلاک های مکانیکی پیچیده تر هستند، اما انعطاف پذیری بیشتری دارند و می توانند از راه دور کنترل شوند.
مزایا: برتری اینترلاک الکتریکی شامل انعطاف پذیری بیشتر، امکان کنترل از راه دور و قابلیت ادغام با سیستم‌های اتوماسیون است.

معایب: اما اینترلاک های الکتریکی پیچیده تر و گران تر از اینترلاک های مکانیکی هستند و نیاز به برق و تجهیزات اضافی دارند. همچنین ممکن است در برابر نویز الکتریکی آسیب پذیر باشند.

• اینترلاک قفل‌پذیر    

این نوع اینترلاک‌ها با قفل و کلید مجهز شده‌اند و تنها با استفاده از کلید خاص می‌توان آن‌ها را باز کرد. این نوع اینترلاک‌ها مناسب برای کاربردهایی است که نیاز به امنیت بالا دارند، مثل تابلوهای برق در تاسیسات حساس.
مزایا: امنیت بالا، قابلیت باز شدن تنها با استفاده از کلید خاص.
معایب: پیچیدگی و هزینه‌ی بیشتر نسبت به اینترلاک‌های دیگر، نیاز به مدیریت و نگهداری کلید.

• اینترلاک کلیددار

این نوع اینترلاک ها با استفاده از کلیدهای فعال و غیرفعال کنترل می‌شوند. این اینترلاک ها به دلیل سادگی و آسانی استفاده، برای مواردی که نیاز به دسترسی سریع به تابلو برق دارند، مثل صنعتی، مناسب اند.

مزایا: سادگی و آسانی استفاده، دسترسی سریع به تابلو برق

معایب: امنیت کمتر نسبت به اینترلاک های قفلی، احتمال گم شدن یا جابجایی کلید

راهکار عملکرد اینترلاک به شیوه‌ای خلاقانه
در این بخش، به تفکیک و توضیح عملکرد هر نوع اینترلاک به صورت جداگانه، با ارایه مثال‌های تصویری و بررسی عوامل تاثیرگذار بر کارایی صحیح اینترلاک‌ها می‌پردازیم.
عملکرد اینترلاک مکانیکی: اینترلاک‌های مکانیکی با استفاده از قطعات فیزیکی مانند زبانه‌ها و شیارها، از همزمان شدن دو منبع تغذیه جلوگیری می‌کنند. در مثال ساده‌ای از اینترلاک مکانیکی، یک زبانه فلزی از یک منبع تغذیه به یک شیار در منبع تغذیه دیگر متصل می‌شود. زمانی که یک منبع تغذیه فعال می‌شود، زبانه به سمت شیار حرکت کرده و از روشن شدن منبع تغذیه دیگر جلوگیری می‌کند.

عملکرد اینترلاک الکتریکی: عملکرد اینترلاک الکتریکی بسیار جالب است. این اینترلاک ها از سیگنال های الکتریکی استفاده می کنند تا منابع تغذیه را کنترل کنند. سنسورها در این اینترلاک ها ولتاژ یا جریان هر منبع تغذیه را نظارت می کنند و هنگامی که یک منبع تغذیه روشن می شود، سیگنالی به کنتاکتور ارسال می شود که منبع تغذیه دیگر را خاموش می کند.
یک مثال عالی از عملکرد اینترلاک الکتریکی را می توان در یک تابلو برق با دو منبع تغذیه دید. این اینترلاک الکتریکی می تواند به گونه ای برنامه ریزی شود که از روشن شدن همزمان دو موتور الکتریکی با جهت چرخش مخالف جلوگیری کند. این تدابیر مانع از آسیب دیدن موتورها و خطرات جانی می شود.

عملکرد اینترلاک قابل قفل: عملکرد اینترلاک قابل قفل بسیار جالب است. این اینترلاک ها با قفل و کلید مجهز شده اند و تنها با استفاده از کلید خاص می توان آنها را باز کرد. این نوع اینترلاک ها همانند اینترلاک های مکانیکی یا الکتریکی عمل می کنند، اما با این تفاوت که یک قفل اضافی برای جلوگیری از باز شدن غیرمجاز اضافه شده است.
برای مثال، در یک تابلو برق که ممکن است توسط افراد غیرمجاز دسترسی پیدا کند، اینترلاک قابل قفل می تواند برای جلوگیری از هرگونه دستکاری تصادفی یا عمدی در منبع تغذیه مورد استفاده قرار گیرد. این اقدام می تواند از وقوع حوادث برق گرفتگی و خسارت به تجهیزات الکتریکی جلوگیری کند.

کارکرد اینترلاک کلیددار: کارکرد اینترلاک کلیددار بسیار عجیب و غریب است! این اینترلاک ها با استفاده از کلید فعال و غیرفعال می‌شوند. عملکرد آنها شبیه به اینترلاک های مکانیکی یا الکتریکی است، اما با یک تغییر کوچک: باید یک کلید را به صورت دستی بچرخانید تا اینترلاک فعال یا غیرفعال شود.
برای مثال، در یک تابلو برق که نیاز به دسترسی سریع و مداوم به منبع تغذیه دارد، از یک اینترلاک کلیددار می توان برای سهولت استفاده کرد. اپراتور می تواند با چرخاندن کلید، اینترلاک را موقتا غیرفعال کند تا به راحتی به منبع تغذیه دسترسی پیدا کند و سپس دوباره به فعالسازی آن ژرداخته تا از ایمنی محافظت کند.

عوامل موثر بر عملکرد اینترلاک ها

برای حفظ ایمنی و کارایی تاسیسات برقی، عملکرد صحیح اینترلاک ها بسیار اهمیت دارد. عوامل مختلفی می‌توانند بر این عملکرد تأثیر گذار باشند، از جمله:

• انتخاب اینترلاک با کیفیت

انتخاب محصولات با کیفیت از برندهای معتبر بسیار حائز اهمیت است.

• نصب صحیح

نصب اینترلاک ها باید بر اساس دستورالعمل های تولید کننده انجام شود.

• نگهداری منظم

 اینترلاک ها باید به صورت دوره‌ای بازرسی و نگهداری شوند تا عملکرد صحیح آنها تضمین شود.

• تأثیرات محیطی

منظور از این تاثیرات عوملی مانند گرد و غبار، رطوبت و لرزش هستند که می‌توانند بر عملکرد اینترلاک ها تأثیر بگذارند.

نصب صحیح اینترلاک

برای اطمینان از نصب صحیح اینترلاک، انتخاب درستی باید صورت گیرد. باید به مواردی مانند نوع تابلو برق، منبع تغذیه، نیازهای امنیتی و همچنین بودجه توجه کرد. در ادامه به مراحل گام به گام نصب اینترلاک و نکات ایمنی مورد نیاز برای اجرای صحیح آن پرداخته خواهد شد.

در صورتی که باید یک تابلو برق با فضای محدود استفاده کنید، بهتر است از اینترلاک های مکانیکی یا الکتریکی فشرده استفاده کنید. همچنین نوع منبع تغذیه موجود (مانند ژنراتور، برق شهری یا باتری) نیز تاثیرگذار است.
بهتر است ابتدا سطح امنیتی مورد نیاز خود را بررسی کنید و سپس نوع اینترلاک را انتخاب کنید. همچنین بودجه خود را مشخص کنید تا بتوانید از طیف گسترده ای از اینترلاک ها انتخاب کنید.
در نهایت، حتما به استانداردهای صنعت و الزامات قانونی توجه کنید تا از انتخاب صحیحی برای نیازهای خود اطمینان حاصل کنید.

سخن پایانی

تابلو برق اینترلاک یک سیستم حفاظتی و ایمنی برق است که طراحی شده تا از خطرات شوک الکتریکی و حوادث برقی جلوگیری کند. این سیستم شامل تعامل چند دستگاه الکتریکی است که با یکدیگر هماهنگی دارند و وظیفه اصلی آن جلوگیری از دسترسی به دستگاه‌های خطرناک از طریق تحریک‌های غیرمجاز مانند دست انسان یا اشیاء غیرمجاز است. این سیستم همچنین می‌تواند از تصادفات ناشی از عدم توجه یا نادیده گرفتن اصول ایمنی جلوگیری کند و به کاهش خسارات حوادث برقی کمک کند. از این رو، استفاده از تابلو برق اینترلاک برای ایمنی و سلامت افراد و تجهیزات ضروری و حیاتی است.